ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆးလူင်သဵၼ်ႈဝီႇ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်ဢႃလေႃၵ (ဢၵ်ၵမႁႃပၼ်တိတ) ဢေႃဝႃတႃၸရိယ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး
ၸဝ်ႈတူၼ်ႈၶူးလူင်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇမႃးမိူဝ်ႈၵေႃးၸႃႇ 1259 ၼီႈ၊ လိူၼ်ႁႃႈမႂ်ႇ ႁူၵ်းၶမ်ႈ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ တၢမ်းၶမ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်း တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၵတ်း ၸေႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ ၸိုဝ်ႈပေႃႈမႄႈၸဝ်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈ လုင်းလွႆၸိုၼ်ႈထမ်းဢိင်ႇတၵ ပႃႈလွႆၸိုၼ်ႈထမ်းသူၺ်ႇဢိင်ႇ၊ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ ဢၢႆႈၵႅင်းၼႆႉယဝ်ႉ။
မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇမိူဝ်ႈပီ. 1272 ၼီႈ၊ ပဵၼ်ၸၢင်းမိူဝ်ႈပီ 1279 ၼီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းမႃး တီႈၵျွင်းမႁႃႇဝိသုတ်ႉထႃႇရုင်ႇ ဢလေႇတဵၵ်ႉၵျီး ဢၼွၵ်ႉပျိၼ်ႇ၊ တီႈၸဝ်ႈသြႃႇမၸူဝ်း ယဵင်ႇ တီႈၵျွင်းသူၺ်ႇယေးသွင်ႇ တွင်ႇပျိၼ်ႇ၊ တီႈဝဵင်းပၶူၵ်ႉၵူႇ ဝဵင်းလႅတ်ႉပတၢၼ်း ဝဵင်းပတဵင်ႇ၊ ဝဵင်းတႃႈ ၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းသထုင်ႇ၊ ဝဵင်းဢမရပူႇရ ၸိူဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။
ပီ 1290 ၼီႈ ၼင်ႈၵျွင်းတီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ပီ 1299 ၼီႈ မႃးယူႇသဝ်းတီႈ ၵျွင်းထမ်ႈသဵၼ်ဝီ၊ ပီ1303 ၼီႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၸဝ်ႈၶမ်းႁူမ်ႇၽႃ လူႇတၢၼ်းၸုမ်ႈၸိုဝ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇလေႃးၵထမ်ႇမၵထိၵ၊ ပီ 1307 ၼီႈ ၸဝ်ႈဢမၢတ်ႈၶျႃၵ်ႈၸိုၼ်ႈ လၢႆးဢူပၢင်းမိူဝ်းသဵၼ်ႈဝီသေ ႁဵတ်းၵျွင်းၶႃးလူႇပၼ်ၸဝ်ႈ တီႈၵျွင်းမင်ႇၵလႃႇ ရုင်ႇ ၵၢင်ဝဵင်း၊ ပီ 1308 ၼီႈ လႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႂၢၼ်းပၢႆး သဵၼ်ႈဝီ၊ ပီ 1309 ၼီႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢွၼ်ဢဝ် သင်ႇၶ ၸဝ်ႈ (10) တူၼ် မိူဝ်းပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၼႂ်းမိူင်းဝႃႉပီပၢႆ၊ ပီ 1313 ၼီႈ လႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆလူင် သဵၼ်ႈဝီ။
ပီ 1318 ၼီႈ ပွႆးတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယတၼႃႇၵမ်းႁူၵ်း တီႈတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်ဢေႃဝႃတႃၸရိယ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈမႃးၸွႆႈၵၢၼ်ပိၼ်ႇလိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈတႆး တီႈဝတ်ႉပိတၵၢတ်ႈ ဝဵင်းပၢင်လူင်၊ ပီ 1321 ၼီႈ လႆႈ “ဢၵ်ႉၵမႁႃႇပၼ်ႇတိတ” ၊ ပီ 1329 ၼီႈ ၽွင်းဢႃႇယု ၸဝ်ႈလႆႈ 70 ပီတဵမ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢဝ်ၵၢၼ်ႇၵျွင်း ၶွင်သႅင်တင်းသဵင်ႈ ဢၢပ်ႈပၼ်ၸဝ်ႈ သုမင်ႇၵလယဝ်ႉ၊ ၵၢၼ်တၢင်းလီပုၼ်ႈတႃႇသႃႇသၼႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈလႆႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းတႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ လႆႈၵေႃႇထၢတ်ႈၵွင်းမူး 160 သူႇ၊ လႆႈသမ်ႇမုတ်ႈသိမ်ႇ 36 တီႈ လႆႈၶၢမ်ႇပၼ်ရႁၢၼ်း 550 တူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ၊ သြႃႇၸဝ်ႈႁဝ်းၼႆႉ လူင်ႉလႅၼ်ႇ လိၵ်ႈထမ်းၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉမိူင်းၾႃႉ ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ 1333 ၼီႈ လိူၼ်ၸဵင်လပ်း ဢႃႇယုၸဝ်ႈလႆႈ 74ပီ ဝႃႇၸဝ်ႈလႆႈ 55 ဝႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။