ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸိတ်တ ဝတ်ႉမင်ႇၵလႃႇမူၺ်ႇတေႃႇ ဝဵင်းပၢင်လူင်

ၸဝ်ႈသြႃႇဝိၸိတ်ႉတၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းသၢင်ႇဝိ+ပႃႈသၢင်ႇၶွတ်ႇ၊ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမႃး မိူဝ်ႈပီ ၵေႃးၸႃႇ 1283-ၼီႈ လိူၼ်ပႅၼ်ႇမႂ်ႇ 9-ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉ၊ ပွၵ်ႉ(1) ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ၊ ၶဝ်ၸဝ်ႈမီး ပီႈၼွင်ႉသွင်ၵေႃႉ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ “ၸၢႆးလမ်” ၼႆယူႇ

ၸၢႆးလမ် (ၸဝ်ႈသြႃႇဝိၸိတ်တ)ၼႆႉ ဝၢႆးသေၵိူတ်ႇႁၼ်မႃးယဝ်ႉ မႄႈၸဝ်ႈသမ်ႉသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈပႃႈ ၼၢင်းမျႃႉ ၸင်ႇၵဵပ်းလဵင်ႉဝႆႉယူႇ၊ ပီၵေႃးၸႃႇ-1293 ၼီႈ လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ 8-ၶမ်ႈ ဝၼ်းပုတ်ႉ မိူဝ်ႈၸၢႆးလမ် ဢႃႇယုထူၼ်ႈ ထိုင်(10)ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ မႄႈပႃႈၸဝ်ႈပႃႈ ၼၢင်းမျႃႉၸင်ႇဢဝ်မိူဝ်းဢၢပ်ႈ တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၵုၼ ၵျွင်းပၢင်ႇသေ ပဵၼ်ၵပ်ႉပီႇ သွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးထမ်းၸဝ်ႈယူႇ၊ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီ ၵေႃးၸႃႇ 1094-ၼီႈ လိူၼ်ပႅတ်ႇမူၼ်း ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵုၼ ၵျွင်းပၢင်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵပ်ႉပီႇ ၸၢႆးလမ် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇသႃႇမၼေႇ သေ တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဝိၸိတ်တ ၼႆယူႇ။

ထိုင်မႃးပီၵေႃးၸႃႇ 1303-ၼီႈ လိူၼ်ပႅတ်ႇမႂ်ႇ (13)ၶမ်ႈ ဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵုၼ ႁဵတ်း ပဵၼ်ဢုပၸ်ႉၸၢႆး ၊ လုင်းႁဵင်ၸိၼ်ႇတႃႇ ၶဝ်တင်းႁိူၼ်း သမ်ႉႁဵတ်းပဵၼ်တၵႃႇပတ်ႉၸေးသီႇပိူင်သေ ယုၵ်ႉ ယွင်ႈဢဝ် ၸဝ်ႈသၢင်ႇဝိၸိတ်ႉတ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ရႁၢၼ်းမျၢတ်ႈ တီႈၼႂ်းသိမ်ႇၵျွင်းပၢင်ႇ ဝဵင်လၢႆးၶႃႈၼၼ်ႉယူႇ။

ဝၢႆးသေၶိုၼ်ႈပဵၼ်ရႁၢၼ်း လႆႈ3-ဝႃႇ မိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1306-ၼီႈ လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇ 11-ၶမ်ႈ ဝၼ်းသုၵ်း (27/10/1944) ၼၼ်ႉ မျႃဝ်ႉၸႃးလူင် လုင်းၸရေး သုပိင်ႇၺႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈတၵ်ႃႇတင်း ၼမ်ၶဝ်သေ မိူင်းပၢင်းၸဝ်ႈဝိၸိတ်တ (လၢႆးၶႃႈ) မႃးၼင်ႈၵျွင်းမင်ႇၵလႃႇမူၺ်ႇတေႃႇ ဝဵင်းပၢင်လူင် ၶၢဝ်းတၢင်း (17)ပီယူႇ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇဝိၸိတ်ႉတၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ်ၼင်ႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ ပႃးၸဝ်ႈထိသွင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ထိုင်မႃးပီၵေႃးၸႃႇ 1323-ၼီႈ လိူၼ်သိပ်းမႂ်ႇ (10)ၶမ်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9:00မူင်း မိူဝ်ႈၽွင်းဢႃႇယု ၸဝ်ႈလႆႈ (40) ၊ ဝႃႇၸဝ်ႈလႆႈ (20) ဝႃႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ် လႆႈသၽႃႇဝသင်ႇၶရတြႃး ဢမ်ႇ မၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ် လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးတၵ်ႃႇတင်ႈသဵင်ႈသေ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇ ႁၢၵ်ႈၶမ်းၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။