ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၵိတ်ႉတိသႃႇရ ထမ်ႇမၵထိၵ၊ ၵႅမ်ၽူႈမၢႆ မၢႆ(1)၊ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး၊ ၵျွင်းလူင် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း
ၸဝ်ႈသြႃႇၼႆႉ ၵိူတ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီၵေႃးၸႃႇ 1292-ၼီႈ လိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇ 2 ၶမ်ႈ ဝၼ်းၸၼ် ပေႃႈၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈ ဝႃႈ လုင်းၸၢင်းၶိူင်ႇ+မႄၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈပႃႈၸၢင်းဢွင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈလူင် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ပဵၼ်သၢင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1305-ၼီႈ ၊ပဵၼ်ၸၢင်း မိူဝ်ႈ 1312-ၼီႈ ယၢမ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈမႃး တီႈၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵျွင်းပၢင်ဝွင်၊ ၵျွင်းမႁႃႇဝိႁႃႇရ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵျွင်းမူႇလပထၢၼ်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။
-
- ပီ1319 ၼီႈ လႆႈပဵၼ် ၵႅမ်ၽူႈမၢႆ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႈၸိုင်ႈတႆး ။
-
- လႆႈပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈပႃးၸုမ်းပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆး တႄႇငဝ်ႈတေႃႇပၢႆသေ လႆႈႁပ်ႉတင်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းထမ်မၵထိၵ ၼႂ်းသင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး။
-
- မိူဝ်ႈပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၽူႈသူၼ်းတုမ်လူႇၶၢမ်ႇငိုၼ်း တႃႇပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈ တႆး ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးဝၢၼ်ႈတႆး၊ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်းပွတ်းၵၢင် ၵူႈတီႈယဝ်ႉ။
-
- မိူဝ်ႈၽွင်း မုၵ်ႉၸုမ်းသႃႇသၼႃႇၽႄႈတိူၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တႄႇတင်ႈ ၽွတ်ႈပဵၼ်ၵေႃမႃး ၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်သင်ႇၶမိူင်းတႆး သင်ႇၶသမုတိၸဝ်ႈၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူႈတီႈၵူႈၸုမ်း တီႈၵမ်ႇၽႃႇဢေး၊ တႃႈၵုင်ႈ။
-
- ဝၢႆးသေဢႃႇယုၸဝ်ႈယႂ်ႇမႃးၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉတၢင်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ၼႂ်းငဝ်ႈ ငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး။
-
- လိူဝ်ၼၼ်ႉလႆႈႁပ်ႉတၢင်းယုၵ်ႉယွင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်သင်ႇၶၼႃႇယၵ ၸေႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း တေႃႇပေႃးလွၼ်ႇယဝ်ႉ။
-
- လႆႈႁပ်ႉတၢင်းသင်ႇၶ လႄႈ တၵ်ႃႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ပၢင်ပွႆးတႅမ်ႈတွပ်ႇ/ၶူၼ်ႈၶႆႈ လိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၵေႃၽႄ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းတေႃႇပေႃးလွၼ်ႇယဝ်ႉ။
-
- မိူဝ်ႈပီ 1992-ၼီႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ တၢင်တူဝ်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆးသေ လႆႈမိူဝ်းပိုတ်ႇပၼ် ပၢင်ပွႆး တႅမ်ႈတွပ်ႇ/ၶူၼ်ႉၶႆႈလိၵ်ႈ ၵေႃၽႄတီႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ။
သြႃႇၸဝ်ႈလူင်ႁဝ်းၼႆႉ လႆႁပ်ႉမိူင်းၾႃႉ ယႃႇမိူင်းလုမ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈပီ ၵေႃးၸႃႇ 1366-ၼီႈ လိူၼ် 10-မႂ်ႇ 12-ၶမ်ႈ ဝၼ်းပုတ်ႉ တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈမႁႃႇဝိႁႃႇရ ၊ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။